Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C) jest chorobą zakaźną wywołaną przez wirus zapalenia wątroby typu C (Hepatitis C Virus- HCV).


WZW C nazywane jest cichym zabójcą, gdyż zakażenie przebiega bezobjawowo lub objawy są niecharakterystyczne. Tylko u 20% chorych obserwuje się zażółcenie powłok skórnych, brak łaknienia lub bóle brzucha. Niekiedy u zakażonych HCV występują objawy mało swoiste dla choroby wątroby, co nie ułatwia postawienia trafnej diagnozy. Należą do nich na przykład długotrwałe zmęczenie, senność, apatia, czy stany depresyjne. Czasami pojawiają się bóle stawów, mięśni oraz zmiany skórne. Choroba potrafi nawet przez kilkadziesiąt lat pozostawać w ukryciu. W tym czasie skutecznie niszczy wątrobę chorej osoby.    
                                           
Zakażenia HCV w 80% przypadków przechodzą w postać przewlekłą. W ciągu 20-30 lat trwania przewlekłego zakażenia HCV u co najmniej 20-30% chorych z przewlekłym zapaleniem wątroby dochodzi do rozwoju marskości wątroby. Każda postać marskości, niezależnie od jej etiologii, grozi rozwojem raka wątrobowo-komórkowego, poprzedzonego poważnymi komplikacjami, uniemożliwiającymi normalne funkcjonowanie organizmu (wodobrzusze, żylaki i krwawienia przełyku, żółtaczka, problemy z krzepliwością krwi, zaburzenia psychiczne, do śpiączki wątrobowej włącznie). 


Dlatego też wirus zapalenia wątroby typu C został zaliczony do karcynogenów klasy I.

GENOTYPY  HCV


Na chwilę obecną zostało opisanych 7 genotypów HCV (7 genotyp został opisany dopiero niedawno dlatego nie pojawia się jeszcze w testach diagnostycznych). W przypadku podtypów genotypu spotkałem się z różnymi wartościami. Ilość podawanych podtypów waha się w zależności od źródła (od 11 do 50 podtypów). Najczęstsze jednak są następujące: 1a; 1b; 1c; 2a; 2b; 2c; 3a; 3b; 4a; 5a; 6a. Różne genotypy występują w zależności od naszego miejsca zamieszkania. 


W Polsce pond 70% zakażonych posiada genotyp 1b, 3a – to ok.17 %, 1a – ok. 5 % Istnieją jeszcze pseudotypy, które są zmienne wraz z każdym cyklem replikacyjnym wirusa. Co ciekawe możliwe są zakażenia mieszane różnymi genotypami i ich podtypami. Genotyp 1b również jest najczęściej występującym nie tylko w Polsce, ale w całej Europie, Ameryce Północnej i Południowej oraz Japonii. W tych miejscach również występuje genotyp 1b i 3a (rzadko 2a i 2b). W Afryce i na Środkowym Wschodzie przeważa genotyp 4 i 5. Genotyp 6 jest najczęściej spotykany w południowo-wschodniej części Azji., a 7 występuje w centralnej Afryce. Genotypy 3a i 4 występują najczęściej u osób przyjmujących dożylnie narkotyki. 


Od tego jaki genotyp posiadamy zależy czas leczenia. Terapia dla genotypów 1, 4, 5 i 6 wynosi 48 tygodni, a u zakażonych genotypami 2 i 3 – 24 tygodnie. W przypadku terapii 48 tygodniowej od pewnego czasu istnieje możliwość przedłużenia tej terapii do 72 tygodni (w zależności od HCV RNA w 24 tygodniu). SVR po leczeniu PegIFN-alfa (1 raz tygodniowo) łącznie z rybawiryną (codziennie 800-1200 mg doustnie) przez 48 tygodni, bez względu na genotyp HCV wynosi od 54 % do 63 %. Natomiast u zakażonych genotypem 1 – 41 % do 52 %, wobec 70 % do 90 % – genotypami 2 i 3. W otwartym, wieloośrodkowym badaniu przeprowadzonym w Polsce po 48-tygodniowym leczeniu 418 osób dorosłych PegIFN-α2a z RBV, SVR uzyskało 55,7 %; zakażonych genotypem 1 – 51,1 % a genotypem nie-1 – 88,5 %. Czynnikami zmniejszającymi prawdopodobieństwo uzyskanie SVR (<50 %) są: zaawansowane włóknienie wątrobowe, płeć męska, rasa czarna, otyłość, wiremia powyżej 600 tys. IU/ml.

DROGI ZAKAŻEŃ HCV


HCV przenosi się głównie przez kontakt z zakażoną krwią. Nie można się zakazić tym wirusem przez zwykły pocałunek lub przytulenie osoby zakażonej. Nie ma również naukowych dowodów na to, aby HCV mogło być przenoszone przez kichanie, kaszel, podanie ręki lub wspólne jedzenie, korzystanie ze wspólnego natrysku albo pływanie w tym samym basenie. Wielu ludzi z HCV nigdy nie dowiaduje się, w jaki sposób doszło u nich do zakażenia.


Do zakażenia może dojść w czasie zabiegu chirurgicznego lub innych czynności powodujących
uszkodzenie skóry, wykonanych niedbale lub przy użyciu źle wysterylizowanego sprzętu medycznego albo przyborów kosmetycznych. Do sytuacji potencjalnie groźnych należą: drobny zabieg medyczny, np. zastrzyk, pobranie krwi, usunięcie znamienia; transfuzja krwi, przed rokiem 1993, dializa nerek; zabieg stomatologiczny; zabieg kosmetyczny z użyciem cążek, nożyczek, przekłuwanie uszu lub innych części ciała oraz wykonywanie tatuaży; korzystanie ze wspólnej maszynki do golenia, szczoteczki do zębów lub innych przyborów, które mogą być zakażone wirusem; przyjmowanie narkotyków dożylnie lub donosowo; utrzymywanie przygodnych kontaktów seksualnych z wieloma partnerami. Ryzyko przeniesienia wirusa z matki zakażonej HCV na nowonarodzone dziecko jest niewielkie.

EPIDEMIOLOGIA


HCV to problem epidemiologiczny i społeczny dotyczący około 3% populacji świata. Według szacunkowych danych Światowej Organizacji Zdrowia liczba ludzi zakażonych tym wirusem na świecie waha się od 170 do 300 milionów. Każdego roku grupa zakażonych powiększa się o kolejne 3-4 miliony. Według szacunków WHO, przy braku wykrywalności HCV, a co za tym idzie właściwej terapii, liczba zgonów spowodowanych WZW C w najbliższych latach zwiększy się kilkukrotnie. 


Zgodnie z szacunkami Polskiej Grupy Ekspertów HCV, popartymi przeprowadzonymi niedawno badaniami epidemiologicznymi, liczba zakażonych w Polsce może wynosić ok. 730 000 czyli więcej niż wszyscy mieszkańcy Zielonej Góry, Rzeszowa, Torunia czy Kielc razem wzięci!